حافظ

نمیدونم شما هم وقتی امتحان دارید حس کتاب (غیردرسی)خوندنتون گل می کنه یا نه؟ولی من اینجوری ام و آلان هم به جای اینکه بشینم پای درسم داشتم چندتا از شعرهای حافظ رو می خوندم از این یکی خیلی خوشم اومد گفتم اینجا بنویسم شما هم یه تاملی روش بکنید
فاش می گویم واز گفته ی خود دلشادم ................... بنده عشم و از هر دو جهان آزادم
طایر گلشن قدسم چه دهم شرح فراق .................... که در این دامگه حادثه چون افتادم
من ملک بودم و فردوس برین جایم بود............. آدم آورد در ین دیر خراب آبادم
سایه ی طوبی ودلجویی حور و لب جوی ............ بهوای سر کوی تو رفت از یادم
نیست بر لوح دلم جز الف قامت دوست ............ چه کنم حرف دگر یاد نداد استادم
کوکب بخت مرا هیچ منجم نشناخت .............. یارب از مادر گیتی به چه طالع زادم
تاشدم حلقه بگوش در میخانه ی عشق ............. هردم آید غمی از نو به مبارک بادم
میخورد خون دلم مردمک دیده سزاست ............. که چرادل به جگرگوشه ی مردم دادم
پاک کن چهره ی حافظ به سرزلف زاشک............ ورنه این سیل دمادم ببرد بنیادم

نمی دونم وقتی این شعررو می خونید اولین چیزی که به ذهنتون می آد چیه؟
من که این چیزا به ذهنم اومد
فاش می گویم واز گفته ی خود دلشادم ............. بنده عشم و از هر دو جهان آزادم

حافظ عاشق شده ویه جایی بین آسمان و زمین سیر می کنه و حس می کنه که دیگه خوشبخت تر از اون کسی تو دنیا نیست
طایر گلشن قدسم چه دهم شرح فراق ............ که در این دامگه حادثه چون افتادم

در این بیت کلمه هایی همچون فراق، دام و... به چشم می خورد(نکنه حافظ به این زودی پشیمون بشه )حافظ شروع به شرح داستان عشقش میکند:

من ملک بودم و فردوس برین جایم بود............ آدم آورد در ین دیر خراب آبادم

وی از اصل و نسبش میگوید که متعلق به خانواده ای اصیل بوده و در مکانی آباد و بسیار زیبا که گویا اسمش بهشت برین بوده می زیسته در مصراع دوم این بیت سخن از فردی به نام آدم آمده که به احتمال قریب به یقین ایشان از اجداد وی بوده اند که در اثر انجام کاری ناشایست همه ی چیزهایی را که قرار بوده به حافظ برسد را بر باد داده اند(تذکر این نکته خالی از لطف نیست که بعضی از علما و صاحب نظران احتمال داده اند که آدم از رفقای ناباب حافظ بوده و ...)

سایه ی طوبی ودلجویی حور و لب جوی .......... بهوای سر کوی تو رفت از یادم

در این بیت حافظ از زندگانی سابقش می گوید و این که چگونه در آسایش و رفاه بوده ،همچنین در این مصراع آثار خودی نشان دادن نیز به چشم می خورد در مصراع دوم صاحب نظران درباره ی مرجع ضمیر تو اتفاق نظر ندارندبه گفته ی برخی منظور از تو ،معشوق حافظ بوده و برخی دیگر آن را همان آدم معرفی می کنند به طور کلی حافظ در این مصراع دلیل از داست دادن ناز و نعمت(واقعی یا خیالی)خود را مرجع تو می داند و از خود رفع اتهام می کند

نیست بر لوح دلم جز الف قامت دوست ............ چه کنم حرف دگر یاد نداد استادم

این بیت دارای ابهامات بسیار زیادی است شرح و بررسی آن مجال دیگری می طلبد اما ما در این جا نگاهی گذرا واجمالی به یکی از نظرات می کنیم
حافظ به هنگام درس خواندن حواس جمعی نداشته و فکرش نزد یار و ... بوده و از این جهت از استادش بجز حرف الف چیز دیگری یاد نگرفته در مصراع دوم سعی کرده مثل همه ی ما دانشجویان دلیل عدم یادگیری خود را ضعف استاد بیان کند

کوکب بخت مرا هیچ منجم نشناخت ............. یارب از مادر گیتی به چه طالع زادم

به دلیل وجود داشتن کلمات ناهماهنگ و همچنین خرافی از قبیل طالع و طالع بینی ،کوکب بخت و.. که زمینه های انحراف شخصی می باشد از شرح و تفسیر این بیت معزوریم ناگفته نماند که در این بیت از مادر و نجوم نیز حرفی به میان امده ولی بدلیل ریشه کهن اختلافات مادر شوهر و عروس (معشوقه)از شرح آن خوداری می کنیم

تاشدم حلقه بگوش در میخانه ی عشق ............ هردم آید غمی از نو به مبارک بادم

این بیت دارای صفت بسیار ناپسند منت گذاردن است وی در این بیت منتی بس گران بر معشوق خود می نهد و به او یاداور می شودکه "تو چیزی جز غم برام نداری بود و نبودت واسم زیادم مهم نیست"

میخورد خون دلم مردمک دیده سزاست ........... که چرادل به جگرگوشه ی مردم دادم

حافظ در اوج پشیمانی خود به سر می بردکه حاوی" خون دل خوردن ،گزیدن لب با دندان ،خودم کردم که لعنت بر خودم بادو..."است

پاک کن چهره ی حافظ به سرزلف زاشک ............ ورنه این سیل دمادم ببرد بنیادم

ایشان بعد از بیان کلی مقدمه و شرح و تفسیر از زندگی خویش برای معشوق هدف اصلی خود را باز گو می کند وی حالتی مظلومانه به خود می گیریدو از معشوقش می خواهد تا او را دلداری داداه و نازش را بکشد،همچنین در مصراع دوم اثری از تهدید وجود داردبه بیان دیگر"اگه نازم رو نکشی یه جوری میرم که انگار سیل از ریشه من رو برده (پشت گوشت رو دیدی من رو هم دیدی)"

زیاد جدی نگیرید!!!!!
آفتابی که باشی آفتاب هم رفیقت میشود

دمت گرم و سرت خوش باد.چند وقتی بود که متن خوب نخونده بودم.

البته اینکه در زمان امتحانات چنین تفسیری از اشعار بشه طبیعیه
امیدوارم بعد امتحانات هم یه تفسیری بنویسید
موفق باشید

ممنون که من رو درک می کنید خب هر چی باشه امتحان تفسیر رو تازه دادم ولی قول میدم سر فرصت تفسیر واقعی این شعر رو بذارم
آفتابی که باشی آفتاب هم رفیقت میشود

و اما...
اومدم که معنی واقعی این شعر رو واستون بذارم

فاش می گویم واز گفته ی خود دلشادم ............. بنده عشم و از هر دو جهان آزادم

آشکارا این سخن را بر زبان می رانم و از گفتن آن دلخوشم×××من چاکر آستان محبتم و از قید علایق این جهان و جهان دیگر رها گشته ام

طایر گلشن قدسم چه دهم شرح فراق ............ که در این دامگه حادثه چون افتادم

من پرنده ی گلزار پاک بهشتم ،ماجرای جدا افتادن خود را از عالم قدس و گرفتار آمدن درین خاکدان را که رویدادهای ناگوار هر دم در راه من دام می گستراند ،چگونه باز گو کنم ؟

من ملک بودم و فردوس برین جایم بود............ آدم آورد در ین دیر خراب آبادم

من فرشته بودم و جایگاهم بهشت اعلی بود ،آدم پدر بشر به سبب آنکه نا فرمانی کرد از فردوس برین رانده شد و مرا مرا با خود بدین ویران سرای دنیا آورد .

سایه ی طوبی ودلجویی حور و لب جوی .......... بهوای سر کوی تو رفت از یادم

سایه ی طوبی ،درخت بهشتی و دلبری سیه چشمان مینوی و کنار حوض کوثر را به شوق روی تو به فراموشی سپردم و جز عشق تو ای محبوب ازل از همه چیز گذشتم

نیست بر لوح دلم جز الف قامت دوست ............ چه کنم حرف دگر یاد نداد استادم

بر صفحه ی دلم جز الف قد دوست چیزی نباشد،چه توان کرد که استادحرفی جز الفبای عشق به من نیاموخته است

کوکب بخت مرا هیچ منجم نشناخت ............. یارب از مادر گیتی به چه طالع زادم

هیچ ستاره شناسی اختر طالع من را رصد نکرد و از آن آگاهی نتوانست داد،پروردگارا نمی دانم از مادر دهر به کدام طالع ،من پا به جهان نهادم


تاشدم حلقه بگوش در میخانه ی عشق ............ هردم آید غمی از نو به مبارک بادم

از آن زمان که بنده ی در گاه میکده ی عشق و عرفان شدم،هر نفس محنتی تازه و بلائی نو به من شاد باش می گوید

میخورد خون دلم مردمک دیده سزاست ........... که چرادل به جگرگوشه ی مردم دادم

مردم چشم من خون جگر می خوردو رنج محنت گران می برد و بدین مصیبت سزاور است ،چرا که دل به مهر فرزند دلبند کسان سپرد و خود را در بلای عشق افکند

پاک کن چهره ی حافظ به سرزلف زاشک ............ ورنه این سیل دمادم ببرد بنیادم

سرشک از رخ حافظ با سر گیسوس خود بزدای وگرنه این سل پیاپی اساس هستس مرا ویران می کند و به آب می دهد ،سعدی می گوید،
اشک حسرت به سرانگشت فرو می گیرم...........که گرش راه دهم قافله در گل برود


دیوان حافظ شیرازی . به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر - چاپ خرم شاهی

آهای داد ،فریاد ،فغان ،شیون و ... (هر چی دلتون می خواد)
یه حافظ شناس توی این تالار پیدا نمی شه؟
حافظ شناس پیشکش ،حافظ دوست چی؟ اونم نیست؟
.
.
.
....دارم نا امید می شم .....
.
.
.

شعر(البته شعر اصیل)،شعر دوست چی؟
.
.
.
مطلب دوست چی؟
.
.
.
(نا امیده نا امید)
.
.
.
باز دید کننده چی؟اونم نیست؟
مثل اینکه بازار حسابی کساده
.
.
.
حوصله چی؟
زدم تو خال نه...؟

اما خداییش تفسیر من جذاب تر و خوب تر نبود؟

من یک تنه یه چیزایی از این شعر فهمیدم که اگه خود حافظ هم هزار سال فکر می کرد نمی تونست بفهمه،(...ببین تفاوت ره از کجاست تا به کجا)
این مفسر بالایی فقط روی شعرا رو نوشته (البته یه ذره ساده تر) بعد اومده از سعدی هم یه بیتی نوشته که بگه مثلاْمن خیلی چیز بلدم! و به اصطلاح خودمون شعر تو شعر(شیر تو شیر) کرده که ما جیکمون در نیاد. غافل از این که یه کسی ،بی کسی ،همنفسی،مفسری، مثل من پیدا می شه که مچش رو بگیره

به امید روزی که شعر دوستها... نه!می بخشید حوصله ها بیشتر و بیشتر بشن

خب اينايي كه شما نوشتي بيشتر شبيه اون معني شعرهايي كه معلمهاي محترم ابتدايي و راهنمايي واسه دانش اموزان ديكته ميكنن يكم هم معني ش رو آسون و سهل الوصول ميگيرن كه دانش آموزش به مخش زياد فشار وارد نشه!

حالا همچين گفتي تفسير فكر كردم مثنوي هفتاد كيلويي نوشتي!

نمی دونم منظورت تفسیر من بود یا تفسیر دکتر خلیل خطیب رهبر؟

اگه منظورت تفسیر من بود باید بگم من خودم ساده نوشتم که همه بتونن هضم کنن
اما اگه منظورت تفسیر دکتر باشه فک کنم سوادش نرسیده!